Читать Кніга прарока Навума – навуковы каментар тэксту
Навуковыя каментарыі прыведзены ў дужках пасля кожнага верша.
Кіраўнік 1
1 Прароцтва пра Нінэвію; кніга бачанняў Навума Елкасеяніна. (Радзімай Навума было невялікае іудзейскае мястэчка Элкош, Навум прарочыў адначасова з Сафоніяй).
2 Гасподзь ёсьць Бог руплівец і помсьнік; помсьнік Гасподзь і страшны ў гневе: помсьціць Гасподзь ворагам Сваім і не пашкадуе праціўнікаў Сваіх. (Раўніцель і помсьнік – дакладная характарыстыка злапомных жрацоў юдаізму, якія ўсяляк помсцілі ўсім сваім ворагам).
3 Гасподзь цярплівы і вялікі магутнасьцю, і не пакідае без пакараньня; у віхуры і ў буры шэсьце Госпада, воблака – пыл ад ног Ягоных. (Усемагчымыя прыродныя з'явы прыпісваліся старажытнымі людзьмі богу, які нібы ўсё гэта і стварае).
4 Забараніць Ён мору, і яно высыхае, і ўсе рэкі вычэрпваюцца; вяне Васан і Карміл, і блякне колер на Ліване. (Усё, маўляў, робіцца ў свеце толькі па загадзе бога).
5 Горы трасуцца перад Ім, і пагоркі растаюць, і зямля вагаецца перад абліччам Ягоным, і сусьвет і ўсе, хто жыве ў ім. (Усё, маўляў, робіцца ў свеце толькі па загадзе бога).
6 Перад абурэньнем Ягоным хто выстаіць? І хто стрывае полымя гневу Ягонага? Гнеў Ягоны разліваецца як агонь; скалы распадаюцца перад Ім. (Усё, маўляў, робіцца ў свеце толькі па загадзе бога).
7 Добры Гасподзь, прытулак у дзень смутку, і ведае тых, што на Яго спадзяюцца. (У паняцце "Усявышняга" мудрагеліста перамяшаліся рысы старажытнага бога качэўнікаў, бога буры і пустыні, з выявай бога ўсяго свету).
8 Але ўсёпатапляючаю паводкаю разбурыць да падмурка Ніневію, і ворагаў Ягоных спасьцігне цемра. (Яхве, гэта значыць жрацы юдаізму, накіраваў свой гнеў супраць Ніневіі, сталіца Асірыі).
9 Што намышляеце вы супроць Госпада? Ён здзейсніць знішчэнне, і бедства ўжо не паўторыцца, (Нінэвія (жыллё ці горад Ніна), гісторыя Нінэвіі ўзыходзіць да 5-га тысячагоддзя да н. э.;у біблейскія часы гэта быў сталічны горад Асірыйскага царства (VIII-VII стст. да н. э.). э.) Нінэвія была размешчана на беразе р. Тыгра (цяпер узгоркі Куюнджык і Тэль-Небі-Юнус, Ірак).У 612 г. да н.
10. бо тыя, што сплёўліся паміж сабою як цярноўнік і ўпіліся, як п'яніцы, яны зжэртыя будуць зусім, як сухая салома. (Аналогія з раслінамі, саломай і п'яніцамі).
11 Зь цябе выйшаў той, хто задумаў ліхое супроць Госпада, які склаў параду бязбожную. (Віна Ніневіі ў тым, што з яе "адбыўся які надумаў злое супраць Яхве").
12 Так кажа Гасподзь: хоць яны бясьпечныя і шматлікія, але яны будуць пасечаны і зьнікнуць; а цябе, хоць Я абцяжарваў, больш не буду абцяжарваць. (Праз прарока пагражаюць іудзейскія жрацы).
13. І сёньня Я паламаю ярмо ягонае, якое ляжыць на табе, і повязі твае парву. (Праз прарока пагражаюць іудзейскія жрацы).
14 А пра цябе, Асур, Гасподзь вызначыў: ня будзе болей насеньня з тваім імем; з дома бога твайго вынішчу балваноў і куміраў; падрыхтую табе ў ім магілу, бо ты будзеш у пагардзе. (Асірыя, Асур (Ашур) – у асірыйскіх клінапісах слова "Ассур" з'яўляецца абазначэннем і горада, і краіны, і бога Асура. Першапачаткова дзяржава Асур, са сталіцай г. Ашур, размяшчалася ў верхнім цячэнні р. Тыгра, уздоўж усходняга берага (2000). -1450 да н.э.– стараасірыйскі перыяд).Мяркуецца, што спачатку асірыйскія гарады Ашур і Нінэвія (якая стала новай сталіцай) былі вавілонскімі калоніямі.Найвышэйшага росквіту дзяржава Асур дасягнула ў 800-700 гг. ператварыўшыся ў велізарную імпэрыю – найбуйнейшую дзяржаву свайго часу (новаасірыйская эпоха, эпоха актыўных войнаў). Езд 6:22 – Персія (персідская) Прарокі ў Бібліі кажуць пра фанабэрыю Асура і пра тое спусташэнне, якое ў рэшце рэшт спасцігне Асірію (Іс 10:8-12; Ез 31:3; Соф 2:13-15; Зах 10 :11).).