Shucuubta Afrika

Waxaa jirta in dadka ku nool Afrika ay u kala duwan yihiin qaybaha kale ee dhaqan, luqad iyo dhaqan-dhaqaale. Xulashadooda waan ka soo qayb qaadnaynaa afafka ku hadla dadka Afrikaanka ah, oo ka kooban: Semitic-Hamitic, afafka oo ka mid ah kooxaha waaweyn ku hadla oo ku yaalla galbeedka Saxaraha illaa jasiiradda Marin-Biyoodka; afafka Sudan oo ku salaysan luqadaha badan oo aanay muujinayn isu soo dhawaansho badan, waxaana ka mid ah luqadaha Bantu; oo labo qoor oo ku taal koonfurta Afrika, iyo koox yar oo Khoi-san oo ku nool koonfurta Afrika sidoo kale. Haddaba, waxaa jira dad reer Madagaskar oo ku nool jasiiradda Madagaskar, oo ka tirsan koox Malayo-Polynesia. Sidoo kale, waxaa ku nool gumaystayasha Yurub iyo waxay ka kooban yihiin fariimaha dhaqanka. Dhinac walba waxaan ku tilmaamnaynaa xaaladaha cudurka aad u badan ee ku jira qaaradda Afrika, sida uu yahay afafka dadka Afrikaanka ah oo ay muhiim tahay si loo helo fahanka iyo afarheetaha dadka nool Afrika. Qaar ka mid ah xaaladaha ayaa ka mid ah xireynta xilliga luqadaha, waxaana loogu talo galay in la sameeyo isu soo dhawaansho luqadood oo badan. Qaar ka mid ah xireynta luqadaha dadka ku nool Afrika waxa ka mid ah kooxaha waaweyn ee soo socda, sida afafka Semitic-Hamitic, oo loo yaqaan wooqooyin oo ka baxsan galbeedka Saxaraha illaa marin-biyoodka Niilka. Qaar kale oo badan ayaa ku hadla afafaha Sudan, waxaana kala duwan gobolka luqadaha Bantu oo ku taal koonfurta Afrika. Iyo waxaan ku tilmaamnaynaa xiridda dadka Afrikaanka ah hadda ku nool jasiiradda Madagaskar, oo ay ka kala tirsan yihiin kooxda Malayo-Polynesia. Sidoo kale, gumaystayaasha Yurub iyo fariimaha dhaqanka waxay ka mid yihiin dadka kasoo jeeda qaaradda. Waxaan soo bandhignaynaa buugga labaad ee miisaanka dadka nool Afrika, oo ah buug aad u qurux badan oo ka hadlaya afafka, dhaqanka iyo dhaqan-dhaqaale ee dadka Afrikaanka ah. Buuggan waxaa ku qoran falanqaynta xaaladaha luqadaha dadka ku nool qaaradda, si looga faa'iidaysto in marka laga hadlo dadka Afrikaanka ah.